خودشناسی

خودشناسی از جمله‌ حوزه‌هایی است که برای بسیاری از انسان‌ها جذاب و دوست‌داشتنی است. نگاهی به تاریخ مکتوب انسان هم نشان می‌دهد که معمولاً دانشمندان، حکیمان و سخن‌ورانی که می‌توانسته‌اند از انسان برای انسان بگویند، یا ویژگی‌های هر فرد را در پیش چشمانش تجزیه و تحلیل کنند، از اقبال عمومی بهره‌مند بوده‌اند.

۱. هدف از خودشناسی در روانشناسی چیست؟

ما در متمم، عموماً از زاویه‌ی روانشناسی به بحث خودشناسی نگاه می‌کنیم. روانشناسان، الگوهای بسیار متنوعی برای سنجش صفات شخصیتی و ویژگی های شخصیتی و ساختار شخصیت ارائه کرده‌اند که هر کدام، مزیت‌ها، محدودیت‌ها و کاربردهای خاص خود را داراست.

معمولاً وقتی از خودشناسی صحبت می‌کنیم، قصد داریم با استفاده از این الگوها و مدل‌ها، صفات و ویژگی‌های ذهنی و رفتاری خود را بهتر درک و تحلیل کنیم.

۲. رویکرد متمم به بحث خودشناسی چیست؟

متمم در بخش بزرگی از مباحث خودشناسی و شخصیت شناسی خود به سراغ رویکرد صفاتی رفته و از آن استفاده کرده است. این را هم بگوییم که حتی اگر شخصیت شناسی صفاتی به گوش‌تان نخورده باشد،‌ هم‌چنان بخش زیادی از آن‌چه به عنوان خودشناسی شنیده‌اید زیرمجموعه‌ی این رویکرد محسوب می‌شود (حتماً شما هم اصطلاحاتی مانند درونگرا، برونگرا، هیجان‌طلب، جزء‌نگر، احساسی و منطقی را در توصیف خود و دیگران به کار برده‌اید و می‌برید).

طبیعی است وقتی از خودشناسی حرف می‌زنیم، از خود بپرسید «چرا باید برای خودشناسی وقت بگذارم؟» و «نتیجه خودشناسی چیست؟»

خودشناسی مزایای بسیار زیادی دارد که در این‌جا به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم. توجه به این موارد می‌تواند ضرورت خودشناسی را برای ما شفاف‌تر کند:

۳. اهمیت خودشناسی در چیست؟

تصمیم گیری بهتر

کسی که برای خودشناسی وقت می‌گذارد، کیفیت تصمیم‌ها و انتخاب‌هایش افزایش خواهد یافت. از ساده‌ترین تصمیم‌های زندگی تا تصمیم‌های بسیار پیچیده همگی به خودشناسی نیاز دارند.

وقتی خودمان را می‌شناسیم و به صفات شخصیتی و سلسله مراتب ارزشهایمان توجه داریم، گزینه‌های مناسب‌تری را انتخاب می‌کنیم و احتمال این‌که بعداً پشیمانی را تجربه کنیم کاهش خواهد یافت.

زمینه‌سازی برای تغییر و توسعه فردی

نخستین گام در تغییر و بهبود این است که خودمان و ویژگیهایمان را بشناسیم. ما تا وقتی «وضعیت موجود» را ندانیم و به رسمیت نشناسیم، چگونه می‌توانیم حرکت به سمت «وضعیت مطلوب» را آغاز کنیم؟

هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند که مجموعه‌ای از بهترین عادات، رفتار و ویژگیهای شخصیتی را دارد. به همین علت بسیاری از ما علاقه داریم همواره در مسیر مسیر بهبود و توسعه فردی قدم برداریم. اما تا زمانی که خود را به خوبی نشناسیم، تلاش‌هایی که در این زمینه انجام می‌دهیم کم‌اثر یا بی‌اثر خواهد بود.